Elektrik lambalarını besleme devrelerine bağlamak için duy adını verdiğimiz eleman kullanılır. Duylar lamba başlığının yapılış şekline göre süngülü duy ve vidalı duy olmak üzere ikiye ayrılır.
İçindekiler →
Süngülü Duylar
Süngülü duyların içerisinde iki adet oyuk bulunur. Bu oyuklara takılacak olan lambaların iki yanında birere çıkıntı bulunur. Lambaların çıkıntılı olan kısımları süngülü duyun oyuklarına yerleştirildikten sonra sağa doğru çevrilerek lambanın duya yerleşmesi sağlanır.
Süngülü duylar gövde ve dış muhafaza kısmı olmak üzere iki ayrı parçadan meydana gelir. Gövde kısmı genellikle bakalitten yapılır. Gövde üzerinde yan ve dip kontaklar bulunur. Kontakların üzerinde iletkenlerin bağlanacağı vidalar vardır.
Lamba başlıklarının takıldığı dış muhafaza kısmı ise bakalit veya bronzdan yapılır. Süngülü duylar kullanıldıkları yer ve gerilimin büyüklüğüne göre; B-10, B-15 ve B-22 tiplerinde üretilir.B (bayonet) ifadesi duylarda, duyun içerisine giren lamba başlığının çapını mm olarak belirten bir ifadedir.B-10 tipi duylar; 3-24 volt, B-15 duylar; 25-110 volt, B-22 duylar ise 110 ve daha büyük gerilim değerinde kullanılır.
Süngülü duylar, dikiş makineleri, otomobil, tren, otobüs, teleferik ve deniz araçları gibi ulaşım araçları ile sarsıntılı yerlerde kullanılır.
Vidalı Duylar
Vidalı duylarda kullanılan lamba başlıklarına ve duy içerisine diş açılmıştır. Lambalar duylara vidalanarak takılır. Vidalı duylarda, süngülü duylarda olduğu gibi gövde ve dış muhafaza kısmından meydana gelir. Bu duy çeşidi de kullanılan lamba gerilimi ve gücüne göre dört gruba ayrılır bunlar;
- Minyonet duy
- Minyon duy
- Normal duy
- Goliat duy
Minyonet Duy
24 volta kadar olan gerilimlerde kullanılır.E-5 ve E-10 sembolleriyle gösterilir.
Minyon Duy
Bu duylar piyasada E-5, E-10, E-14 ve E-17 sembolleri ile gösterilirler. E-5 ve E-10 türleri 24 volta kadar olan gerilimlerde, E-14 ve E-17 türleri ise 110, 220, 380 voltluk gerilimlerde kullanılır. Minyon duyun üzerinde yazılı olan E harfi başlığın Edison vidalı olduğunu, 17 rakamı vidanın dış çapını ( mm ), 25 rakamı başlığın yüksekliğini ( mm ), 17 rakamı ise yaka çapını ( mm ) olarak gösterir.
Normal Duy
Bu duy çeşidi piyasada E-27 olarak bilinir. Normal duylar 110-220 voltluk gerilimlerde çalışan 15W, 25W, 40W, 60W, 75W, 100W ve 150W gücündeki lambaları besleme devrelerine bağlamak için kullanılır. Normal duylar E-27 / 25, E-27 / 27, E-27 / 51 x 39 gibi ölçülerde üretilirler. Normal duylar yapıldıkları gereçlere göre bronz, porselen ve bakalit olmak üzere üç ayrı kısımda üretilir.
Normal duylar kullanıldığı yere göre asma, tavan, duvar, bahçe, donanma ve bracol duy olarak da isimlendirilir.
Goliat Duy
Goliat duy çeşidi 200 w ve üzeri lambaların bağlanmasında kullanılır ve E-40 sembolüyle gösterilmektedir.
