Busbar sistemi akım taşıyıcı bara iletkenlerinin izole edilerek kapalı bir busbar kanal gövdesi içerisine yerleştirilmesi ile oluşturulan modüler bir enerji iletim ve dağıtım sistemidir.
Busbar sistemi trafo ya da alçak gerilim panosu gibi bir noktadan başlayarak bir tesis içerisindeki güzergah boyunca enerjinin taşınması ve akım alma noktalarından çıkış kutuları ile enerji alınarak tesis içerisindeki yüklerin beslenmesi için kullanılır.
Busbar sistemi farklı modüllerden oluşan prefabrik bir sistemdir. Tesislerin özelliğine göre gerekli olan standart busbar kanal elemanları ile birlikte sağa, sola ve aşağı, yukarı dönüş elemanları, trafo ve pano bağlantı elemanları, ofset ve t bağlantı elemanları, dilatasyon ve redüksiyon elemanları gibi modüller kullanılarak binaya uyumlu bir busbar tesisatı yapılması sağlanılır. SYK sigortalı yük kesici, WL otomat ya da kompakt şalter ile teçhiz edilmiş akım alma çıkış kutuları ile busbar sisteminin üzerinden akım enerji alınarak makine ya da bölüm panoları beslenilir.
Busbar sistemleri IEC 60439-1/2 uluslararası standartları ile tanımlanmıştır.
Busbar sisteminin teknik yapısı
Busbar sistemleri iletkenler, izolasyon malzemeleri, dış gövde ve akım alma ünitelerinden oluşur.
İletkenler: Busbar sistemlerinde alüminyum ya da bakır iletkenler kullanılır. Daha hafif ve ekonomik olması bakımından Alüminyum iletkenli sistemler yaygın olarak tercih edilir. Bu durumda Bakır iletkenli sistemlere karşı daha büyük kesitte Alüminyum iletkenler kullanılır.
Kaplama tekniği: Ek geçiş dirençlerinin düşük olması, akım iletim ve soğuma performansının daha iyi olması ve korozyana karşı dayanımı bakımından iletkenler mutlak surette kalay ile kaplanılır. Ayrıca plug-in çıkış kontaklarında gümüş kaplama tekniği kullanılır.
İzolasyon malzemeleri: Kompakt busbar grupları (800A ve üzeri) iletkenler polyester film, epoksi kaplama yada polypropilen malzeme katmanları ile izole edilir. Orta grup (160-800A arası) busbar sistemleri CTP izolatörler üzerinde hava aralıklı izolasyon sistemi ile izole edilir. Küçük grup ( 25-225A arası) busbar sistemlerinde iletkenler izolatörler üzerine yerleştirilmekle beraber polypropilen izolasyon kartmanlar ile izole edilirler.
Dış gövde: Busbar sistemlerinde kanalın dış gövdesi sertleştirilmiş alüminyum profil gövde yada nitelikli TS 822 standartlarında galvanizli sac malzemeden oluşur. Tercihe göre galvanizli sac üzeri Ral 7038 epoxy polyester sınıfı elektrostatik boya ile boyanır.
Modüler yapı elemanları: Busbar sistemleri; 3 mt standart modüller, X araboy modüller, besleme modülleri, sağa, sola ve aşağı, yukarı dönüş modülleri, T bağlantı elemanları, ofset ve kombine dönüşlü elemanlar, yatay ve dikey dilatasyon modülleri, trafo ve pano bağlantı modülleri ve flexible bağlantı elemanlarından oluşur.
Akım alma çıkış kutuları: Busbar sistemleri üzerinden busbar akım gruplarına göre 25A den 630’e kadar Plug-in (enerji altında iken çıkış alabilme) yöntemi ile ve 160-1250A arası bolt-on (enerjiyi keserek ek noktasından çıkış alabilme) yöntemi ile çıkış alınabilir. Çıkış kutuları içerisine SYK sigortalı yük kesici, WL otomat ya da kompakt şalter monte edilerek beslenilen yükün koruması sağlanmış olunur.
Koruma Sınıfı: Busbar Sistemleri IP55 koruma sınıfına sahiptir.
Busbar sistemlerinin genel özellik ve avantajları?
Halojen free özelliği ve yanmazlık: Busbar sistemleri içerisindeki bileşenler halojen free (olası bir yangında zehirli gaz çıkartmayan) özelliktedir. Ayrıca olası bir yangın sırasında Busbar sistemi üzerindeki ekipmanlar hiçbir şekilde yangını taşıma ve iletmezler.
Minimum gerilim düşümü: Busbar sistemlerinin direnç ve empedans değerleri çok düşüktür. Sistemin endüktif reaktansı dahil olmak üzere tüm değerleri daha önceden hesaplandığı için gerilim düşümleri gerçeğe çok yakın olarak hesaplanabilir. Kompakt yapıdaki baralarda gerilim düşümü olabilecek minimum değerlerdedir.
Modüler sistem: Busbar sistemleri fonksiyonel ve esnek bir sistemdir. Busbar sistemi ile değişikliklere kolayca uyum sağlanır. Makine parkuru yada ekipman değişikliklerine ve binalardaki ilavelere hızlı bir şekilde cevap verirler. Kablolu sistemler modüler değildir. İlk tesis edildiği şekilde kalır.
Kısa devre mukavemeti: Busbar sistemlerinin kısa devre dinamik dayanımları çok yüksektir. Bu yüzden çıkış yüklerinde oluşabilecek kısa devrelerden busbar kanal hatlarının zarar görmesi mümkün değildir.
Üstün yapı: Busbar sistemleri genel bir bütün olarak alternatif kablolu ya da açık bara düzenekli sistemlere göre üstün yapıda teknolojik bir sistemdir.
Modern görünüm: Busbar sistemleri kullanıldığı alanlara modern ve estetik bir görüntü verir. Busbar sistemli çözümler iyi uygulandığında kaliteli çözümler sunar.
Ana pano boyutları: Busbar sistemleri dağıtım amaçlı kullanıldığında pano boyutları ve sayıları azalır.
Düşük montaj maliyeti: Busbar sistemlerinin montajı çok kolay ve hızlı yapılabildiği için tesis kurulumundaki işçilik ve montaj maliyetleri düşüktür.
Plug-in sistem: Busbar sisteminin enerjisi kesilmeden plug-in noktalarından enerji alınabilir. Böylece bir ekleme ya da değişim halinde sisteme bağlı diğer yükler çalışmaya devam edebilirler.
Fiziksel dayanımı: Busbar sistemlerinin gövdeleri metal olduğu için dışarıdan gelebilecek darbelere karşı dayanıklıdır.
Ekonomi: Busbar sistemlerinin genel olarak çok sayıda ekipmanın beslendiği ya da büyük güçlerin uzak mesafelere taşındığı tesislerde ekonomik çözümler sunar.
Hızlı montaj: Busbar sistemlerinin hızlı montajı ile işletmeler alternatif sistemlere göre ortalama % 50 daha kısa bir sürede devreye alınabilir.
