Depremler, sismograf olarak bilinen cihazlar yardımı ile kaydedilir. Bu makalemizde en ürkütücü doğa olayı olan deprem büyüklüğünün nasıl ölçüldüğü hakkında bilgiler olacak.
Yer kabuğundaki iki blok kaya arasında ince bir kırık ve kırılmış kaya tabakası fay hattı olarak bilinir. Bir fay hattında ani bir kıpırdama oluğunda yada iki fay çarpıştığında ,depremler meydana gelir. Fayların uzunluğu birkaç santimetre yada binlerce kilometre arasında değişiklik gösterebilir.
Dünyanın dış tabakasında basınç yükseldiğinde, kayaların kaymasına neden olur. Bu olay gerçekleştiğinde, dalga şeklindeki enerji deprem oluşturmak için ince kaya tabakalarının uzunluğu boyunca hareket eder.
Sismograf
Yer kabuğunun hareketlerini algılayan bir araç veya sensör sismograf olarak bilinir. Sismograf cihazında, sismik dalgaların neden olduğu Dünya’nın yer hareketlerini kaydeden sensörler bulunur. Bu cihaz sismometre olarak da adlandırılır.
Kaydedilen veriler sismogram olarak bilinir. Bilim adamları, deprem büyüklüğünü hesaplayabilmek için deprem kaynağına yakın ve uzak bir yere yerleştirilmiş birkaç sismograf kullanırlar.
Bir depremin büyüklüğünün kesinleşmesi için, çeşitli sismograflardan yapılan hesaplamaların sonucunun aynı büyüklüğü vermesi gerekir. Sismometreler, yer hareketini bir metrenin milyarda biri kadar küçük ölçebilir.
Richter Ölçeği
İtalyan bir sismolog Giuseppe Mercalli, 1902 yılında Mercalli Skalası adı verilen bir ölçek geliştirdi.Bu skala depremden kaynaklanan hasarların yoğunluğuna dayanıyordu.
1934’te Amerikalı sismolog olan Charles F.Richter, deprem büyüklüğünü hesaplamak için Richter adında bir ölçek icad etti.Richter ölçeği, en güçlü ve en büyük sismik dalgaların genişliğini hesaplamak için bugünde kulanılmaktadır.
Richter büyüklü hesaplaması, 10 tabanının ogoritmik ölçeğine dayanmaktadır. Ölçek bir adım kadar ölçülmüştür. Her birimin ölçümü, diğer ölçümden 10 kat daha fazladır.
Örneğin; eğer Richter ölçeğinde deprem büyüklüğü 7.0 ise, yer hareketinin bozulma yoğunluğunun Richter ölçeğinde 6.0 büyüklüğüne sahip olan depremden 10 kat daha büyük olduğunu gösterir.
Deremler, tahmin edilemez yada önlenemez. Sadece deprem olabilecek potansiyel alanlar tespit edilebilir.Binalar sok ve titreşime dayanıklı malzemelerden inşa edilmelidir.
