Duman alarmları günümüzde tüm devlet daireleri ve evlerde de yaygınlaşarak hemen her yerde binlerce insanın hayatını kurtarmaktadır. Ülkemizde evlerde kullanımı yeni yaygınlaşmaya başlasa da yabancı ülkelerde daha yaygın bir hale gelmiştir. Duman alarmlarının nasıl çalıştığı hakkında bilgi edinin.
Duman alarmları son yıllarda önemli bir güvenlik elemanı olarak yerini aldı.Araştırmalara göre duman alarmlarının fiyatları ilk çıktıklarında yüksek fiyatlı olsa da yaygınlaşmaya başladıkça bu fiyatlar ucuzlamıştır.Duman alarmları nasıl çalışıyor?,İçinde hangi parçalar bulunuyor? bunları inceleyelim.
Evlerin çatılarında ve ofislerin tavanlarına monte edilen küçük plastik kutuları görmüşüzdür.Duman alarmlarının tasarımı hemen hepsinde aynıdır.Normal olarak yaklaşık 15 cm çapında, 2,50 cm genişliğe sahip disk şeklinde kutulara yerleştirilirler.Ancak tasarımları firmaya göre farklılık gösterebilir.
Genelde iki türde duman alarmı vardır.Optik dedektörler ve iyonlaşma alarmları.Bu türlerin çalışmasını bilmek alarmın nasıl çalıştığını anlamaktır.
İçindekiler →
Optik Duman Alarmlarının Çalışması
Optik duman alarmı, dumanı ve dolayısıyla yangını tespit etmek için ışık sensörleri ilkesini kullanır. Led ışıkları (ışık yayan diyot), fotodiyot ve lensten oluşur. Peki ışık bir yangını nasıl saptar.
Işık yayan diyot, diyot prensibiyle aynı çalışan yarı iletken bir malzemedir. Normal koşullarda (yangın yada duman olmadığında), ışık yayan diyottan gelen ışık dedektörü düz bir çizgide geçirir ve bu nedenle alarm tetiklemez.Işık kaynağını ışık demeti şeklinde göndermek için alarmda bir mercek bulunur.
Duman olması durumunda cihazın içerisine dolan duman ışığı düz çizgiden saptırır.Işığın düz çizgiden sapmasıyla ışık demetleri fotoelektrik sensörlere (fotodiyotlara) çarpar ve böylece alarm tetiklenir.Bu alarmlara fotoelektrik alarmlar da denir.
Foto diyot nedir?
Fotodiyotlar, üzerine bir ışık demeti (fotonlar) düştüğünde aktif hale gelen bir elektronik malzemedir.
İyonizasyon Duman Alarmlarının Çalışması
İyonizasyon duman alarmlarının içerisine, iki küçük metal plaka 1 cm’lik aralıkla yerleştirilir.Bu metal plakalar elektrot olarak adlandırılır.Aralarında olan belirli bir potansiyel farkı korurlar.Genel olarak bu kurulumun tümüne iyonlaşma odası denir.İyonlaşma odası, radyoaktif bir madde olan Americium 241’den oluşmaktadır.
Americium 241 tarafından yayılan alfa parçacıkları, hava molekülleri ile (azot ve oksijen çoğunlukta) çarpışır ve iyonize eder, yani onları nötr moleküllerden yüklü parçacık haline getirir.Bu oda içinde iyonları oluşturur.
Bu durumda iyonlar ve elektronlar plakalara çekilmekte ve bunlar arasında potansiyel fark oluşmaktadır.Bu iyonlaşma odasında bir şarj akışına yol açar. Duman parçacıkları muhafazaya geldiğinde, bu iyonların ve elektronların etkileşimini engelleyerek akımda bir düşüş oluşturur.Bu düşüş alarmı tetikler.
İyonlaşma duman dedektörleri ile karşılaşılan problemler, azda olsa radyasyon yaymalarıdır.Fakat bu radyasyonun dedektörün kullanılmasına bir engel teşkil etmediği düşünülmektedir.
Duman sensörleri en yaygın kullanılan yangın sensörlerindendir.Bir yangın alarmı seçtiğinizde çıkardığı sesin sizi uyaracağına emin olmalısınız.Genel olarak elektrik akımı ve aküyle çalışmaktadırlar. Pille çalışan duman alarmları da bulunmaktadır fakat pillerini periyodik olarak kontrol etmeniz gerekir.
