Her gün karşılaştığımız havai hatların yanı sıra elektrik enerjisi de Yeraltı kabloları kullanılarak hem iletilebilir hem de dağıtılabilir. Bu yeraltı kabloları, elbette, kendi avantajları ve sınırlamaları ile birlikte gelir. Daha iyi genel görünüm ve diğer olanaklarla daha az müdahalenin yanı sıra, avantajlar arasında daha küçük voltaj düşüşleri ve daha az hata oluşma olasılığı bulunur. Öte yandan, daha yüksek üretim ve kurulum maliyetlerine sahiptirler ve bu nedenle, pratik sınırlamalar veya riskler nedeniyle havai hatların uygun olmadığı yerlerde kullanılırlar. Bu nedenle, onları yüksek nüfus yoğunluğuna sahip kentsel alanlar gibi belirli yerlerde ve su kütlelerinde (denizaltı kabloları olarak) kullanıyoruz.
Tipik bir yeraltı kablosu, tatmin edici çalışması için gerekli olan bir dizi yalıtkan ve koruyucu tabakayla kaplı bir iletkenlerden oluşur. Yeraltı kablolarının yapısı aşağıda açıklanmıştır:
İletken – Genellikle 1 veya 3 iletken (uygulamaya bağlı olarak) kullanılır. Bu iletkenler, cilt etkisini, yakınlık etkisini azaltmak ve onu esnek tutmak için bükülmüştür . İletkenler elektrolitik sınıf saf bakır veya alüminyumdan yapılmıştır.
İletken ekran – Yarı iletken bir bant veya yarı iletken bir bileşiğin ekstrüde edilmiş bir tabakasıdır. İletken ekranlama genellikle OG ve YG kablolarında tek tip elektrik alanını korumak ve elektrostatik gerilmeleri en aza indirmek için kullanılır.
İzolasyon – Elektrostatik strese dayanması sağlanmıştır. Uygulanan gerilime bağlı olarak VIR (Vulkanize Hindistan Kauçuğu), Emdirilmiş kağıt, PVC (polivinil klorür) ve XLPE (Çapraz bağlı polietilen) gibi çeşitli izolatör tipleri (ve kalınlıkları) kullanılır.
İzolasyon ekranı – Genellikle OG ve YG hatlarında kullanılan yarı iletken bir malzeme tabakası. İletken ekran ile benzer amaca hizmet eder.
Metalik Kılıf – Kabloyu ortamda veya toprakta bulunan nemden ve diğer kimyasallardan (asitler veya alkaliler) korur. Genellikle Alüminyum veya Kurşundan oluşur. Ayrıca, kılıf bir kablo ucunda topraklandığından, arıza ve kaçak akımlar için bir yol sağlar.
Yataklama – Metalik kılıfı korozyondan ve zırhlamadan kaynaklanan mekanik yaralanmalardan koruyan Jute veya Hessian gibi düşük dereceli bir yalıtıcıdır.
Zırhlama – Kablonun montajı ve çalışma ömrü boyunca maruz kalabileceği çeşitli gerilimlerden mekanik koruma sağlar. Genellikle Yatak katmanının etrafına sarılmış çelik bir banttır.
Servis – Çeliği atmosferik kirleticilerden ve ajanlardan korumak için Jute veya Hessian gibi başka bir düşük dereceli yalıtkan katmanı veya PVC gibi termoplastik bir bileşik sağlanır.
Yeraltı kablo çeşitleri
Yeraltı kabloları genellikle Voltaj değerlerine göre sınıflandırılır . Aşağıdaki şekilde gruplanırlar:
- Maksimum 1000V gerilim işleme kapasitesine sahip düşük gerilim kabloları
- Maksimum 11kV gerilim işleme kapasitesine sahip yüksek gerilim kabloları
- Maksimum 33 kV gerilim işleme kapasitesine sahip süper gerilim kabloları
- Maksimum 66 kV gerilim işleme kapasitesine sahip ekstra yüksek gerilim kabloları
- 132kV üzerinde gerilim gereksinimi olan uygulamalarda kullanılan ekstra süper gerilim kabloları.
3 fazlı yeraltı kablolarının sınıflandırılması
- Kuşaklı kablolar: Adından da anlaşılacağı gibi, yalıtımlı iletkenlerin etrafına sarılan ek bir yağ emdirilmiş kağıt tabakasına sahiptir. Böyle bir düzenleme, 11 kV’a kadar olan düşük ve orta gerilim seviyeleri için kullanışlıdır.
- Blendajlı kablolar: Sadece özel yapıya sahip belirli uygulamalarda kullanılan bu Yeraltı kabloları ayrıca H tipi ve SL tipi kablolar olarak ayrılabilir.
- Basınç kabloları: Voltaj gereksinimi 66 kV’yi aştığında ve katı kablolar kullanılamadığında kullanılır. Bu kablolarda ya basınçlı gaz ya da basınçlı yağ kullanılmaktadır.
