Abbas Vesim Efendi Kimdir?

Tabip ve Gökbilimci olan Abbas Vesim Efendi, 18. Yüzyılın önemli Osmanlı alimlerindendir. 17. Yüzyıl sonlarına doğru İstanbul’da doğduğu bilinmektedir.

Babası Ömer Şifai Efendi de tabiplik yapmaktadır. Önce “Kambur Vesim Efendi” olarak anılıp sonraları “Derviş Abbas Tabip” olarak ün kazanmıştır.

Küçük yaşlarında bilim öğrenmeye başlayan Abbas Vesim Efendi, önce babasından aldığı derslerle, sonrasında dönemin ünlü tabipleri “Sultanların Tabibi” lakaplı Bursalı Ali Efendi ve Katipzade Mehmet Refi Efendi’den tıp öğrenmiştir.

Bilim tahsili için Hicaz, Şam ve Mısır’a gitmiş, döndüğünde İstanbul’da Sultan Selim Camii yakınında muayenehane ve eczane açmıştır.

Abbas Vesim Efendi, orta yaşlarında tasavvufa ilgi duyarak Nakşibendi tarikatına girip Mehmet Emin Tokati’nin müridlerinden olmuştur.

1760 yılında vefat eden Abbas Vesim Efendi, İstanbul Edirnekapı mezarlığının dış tarafında bulunan kabristanlığa defnedilmiştir.

Osmanlıda tıbbı ileri düzeylere taşımıştır.Tıp anlamında şahsi olarak tecrübeleri yoktur ancak Verem hakkındaki görüşleri ve mikrobu tanımlaması zamanında ileri seviye olarak kabul edilir.Verem mikrobunu keşfeden Robert Koch’un öncüsü sayılabilir.

Abbas Vesim Efendi’nin Eserleri

1. Düsturu’l – Vesim fi Tıbbi’l – Cedid ve’l – Kadim (Yeni ve Eski Tıpta Vesim İlkeleri) – Doğu ve Batı’nın tıp anlayışını karşılaştırdığı önemli bir eserdir.
2. Tıbb’ı Cedid-i Kimyevi – Tıp ve Kimya ile ilgilidir.
3. Nehcül Bülüğ fi Şerhi Zici Uluğ (Uluğ Bey’in Zic’inin Şerhindeki Olgunun Yöntemi) – Gökbilimle ilgili bu eser Uluğ Bey’in Zic’i üzerine yazılmış bir kitaptır.
4. Risale-i Rü’yet-i Hilal (Ayın Görülmesi Risalesi) – Ay başlarının tespiti hakkında bir kitaptır.
5. Vesiletü’l – Metalib fi İlmi’t – Terakib (İlaç Terkipleri Bilimindeki Anlayışları Bağdaştırma) – Farmakoloji ile ilgili olan bu eser, Abbas Vesim Efendi’nin Macar bilgin Georgios’tan yaptığı bir tercümedir.

Bu eserlerin yanı sıra şiirlerini topladığı Divan’ı ve Risaletü’l – Vefk adında eseride vardır.