Akım trafoları, primer devre akımını dönüştürme oranı dahilinde küçülterek sekonder devre elemanlarına aktaran transformatördür.Aynı zamanda ölçü ve koruma cihazlarının yüksek gerilim sisteminden yalıtımını da sağlarlar.
İçindekiler →
Akım Trafosu Yapısı ve Çalışma Prensibi
- Primer sargı
- Sekonder sargı
- Manyetik nüve
- Yalıtım malzemesi
Yapısı
Akım trafoları;paketlenmiş ince silisli saçlardan imal edilen manyetik nüve üzerine sarılmış primer,sekonder sargılar ve yalıtkan malzemeden imal edilirler.Primer sargılar kalın kesitli iletkenden az sarım,sekonder sargılar ince spirli iletkenden daha çok sarımlı olarak imal edilir.Akım trafosunun primer sargı uçları (P1)(P2),sekonder sargı uçları (S1)(S2) olarak isimlendirilir.
Çalışma Prensibi
Primer sargıdan geçen devre akımı primer sargının üzerinde sarılı olduğu nüvede değişken bir manyetik akı oluşturur,yine aynı nüve üzerinde sarılı olan sekonder sargı bu değişken manyetik akı etki alanı içerisinde kaldığından,sargıda aynı frekansta bir gerilim indüklenir.İndüklenen gerilim Sekonder sargı devresine bağlı olan ölçü ve koruma cihazları üzerinden geçerek devresini tamamlar.
Akım Trafolarının Çeşitleri
- İzolasyon Durumuna Göre
- Kuru tip akım trafosu
- Yağlı tip akım trafosu
Kullanma Ortamına Göre
- Dahili tip akım trafosu
- Harici tip akım trafosu
Kullanma Amacına Göre
- Ölçü akım trafosu
- Koruma akım trafosu
- Ölçü ve koruma sargısı birlikte olan akım trafoları
- Özel tip akım trafoları
Sargı Durumuna Göre
- Tek primer ve sekonder sargılı akım trafoları
- Çok primer ve sekonder sargılı akım trafoları
Devreye Bağlantı Tipine Göre
- Geçit tipi akım trafoları
- Bara tipi akım trafoları
- Kablo tipi akım trafoları
- Mesnet tipi akım trafoları
- Manyetik devresi açılır tip akım trafoları
Ayrıca,dağıtım şebekelerinde yeni kullanılmaya başlayan ölçme ve koruma amaçlı yapıya sahip Troidal Akım Algılayıcıları da kullanılmaktadır.
Akım Trafolarında Polarite Tayini
Akım trafolarının devreye bağlanması sırasında,primer ve sekonderdeki giriş çıkış uçlarının bilinmesi gerekmektedir.Bazı ölçü aletlerinde ve koruma rölelerinde akımın yönü önemlidir.
Akım trafolarında akımın primerden girdiği ve sekonderden çıktığı uçlara POLARİTE denir. Normal bağlantıda (P1 ucu giriş olarak kullanıldığında) Primerde (P1), sekonderde (S1) uçları POLARİTE uçlarıdır. Ancak bazı zorunlu hallerde akım trafosunun Primerde (P2) ucu akım girişi olarak kullanıldığında, polarite uçlar (P2) ve (S2) olarak değiştirilmeli ve sekonder devre elemanları da buna göre bağlanmalıdır.
Uçları bilinmeyen bir akım trafosunda uçların bulunması için yapılan işleme POLARİTE TAYİNİ, imalatçı firma tarafından işaretlenen uçların doğrulama testi amacı ile yapılan işleme POLARİTE TESTİ denir.Polarite uçları bilinmeyen akım trafoları devreye bağlanmamalıdır.
